Marco van Ooijen over de Zorgambassade
De Zorgambassade wordt gesteund door veel partners. Sinds kort is ook ABN AMRO partner van de Zorgambassade. Hoe kijkt Marco van Ooijen, Sectordirecteur Healthcare bij ABN AMRO naar de zorg en waarom is hij enthousiast over de Zorgambassade?
Wat vindt u goed aan de opzet van de Zorgambassade? Wat is anders dan andere initiatieven?
‘We vinden het als ABN AMRO belangrijk om de transitie van de zorg te ondersteunen. Het is immers belangrijk dat de patiënt zo veel mogelijk zelf in staat wordt gesteld om verantwoordelijk te zijn voor zijn of haar eigen gezondheid. Er zijn heel veel initiatieven van grote spelers in de markt die graag nieuwe gadgets aanbieden, er wordt ook heel veel overlegd tussen besturen van organisaties om de samenwerking in de regio te verbeteren, maar het begint eigenlijk op de vloer. De mensen die in het systeem werken, en een frisse blik te werpen op het systeem. Deze frisse blik naar de mogelijkheden om te veranderen is belangrijk.
De andere sterke factor in de Zorgambassade is de betrokkenheid van veel verschillende organisaties om de plannen gedurende de rit aan te scherpen. De combinatie van zoveel invalshoeken vanuit de markt, en enthousiasme van de deelnemers vinden we goed.’
Hoe is het Nederlandse zorgstelsel in de afgelopen jaren veranderd en welke impact ziet u hiervan op innovaties?
‘Er is veel meer aandacht gekomen voor de verantwoording van de zorginstellingen voor de zorgopgave in de regio. Dit komt waarschijnlijk doordat de instellingen geconfronteerd worden met een stijgende zorgvraag, terwijl de beschikbare gelden niet evenredig meegroeien. Dit levert druk op binnen de organisaties, die weer de blik naar buiten werpen, om te proberen de zorg weg te managen. Tegelijkertijd zien we dat de medewerkers binnen de organisaties ook wel mogelijkheden zien om te veranderen zonder nu direct het hele stelsel te veranderen. Deze combinatie vinden we goed om te zien.
De versnippering van de verantwoordelijkheden maakt het wel enorm lastig om te veranderen. Het is echt een veld met enorm veel hordes.’
Het thema van Zorgambassade 2021 is: ‘de barrière tot innovatieadoptie’. Welke barrières komt ABN AMRO tegen binnen de zorg als het gaat om innovatie?
‘Er zijn wat ons betreft drie grote barrières. De eerste barrière is de betaling voor productie, daar zal ik het later nog over hebben.
De andere belangrijke barrière is de verdeling van de bekostiging over diverse wetten en zorginkopers. We hebben de zorgorganisaties opgeknipt naar de bekostigingslijnen, en niet naar de patiënt in het verzorgingsgebied. Daardoor is de beste zorg voor de patiënt niet direct te vertalen naar een bekostiging voor diverse initiatieven in verschillende delen van de zorg.
De derde barrière is de AVG, de privacywetgeving. Het delen van persoonsgegevens is in Nederland een veel groter probleem dan in de rest van Europa. Door onze interpretatie van de wetgeving rondom de vastlegging en het delen van gegevens komen de vernieuwingen veel trager tot stand dan in de rest van Europa.
Binnen de organisatie is de enorme protocollering van de zorg waarschijnlijk ook een behoorlijke barrière, maar daar weet de zorg zelf meer van.'
Het beloningssysteem in het huidige zorgstelsel heeft een prikkel op productie, wat betekent dat bij meer diagnoses en behandelingen er meer verdiend. Dit kan een barrière zijn voor innovaties die gericht zijn op preventie. Heeft u tips voor dit type innovaties, hoe zij met deze barrière om kunnen gaan?
‘We denken dat je voorbij deze productieprikkel moet kijken. In de komende 10 jaar neemt de zorgvraag door de vergrijzing enorm toe. De budgetten beschikbaar voor de zorg zullen geen gelijke tred houden. Als je naar de grote veranderingen in de samenleving kijkt, waren dat ook diensten waar niemand vraag naar had. Denk aan de mobiele telefoon die in 10 jaar het leven veranderd heeft, het thuisbezorgen van de boodschappen, en nu het thuiswerken. Tot vorig jaar dacht iedereen: dat kan niet, dat lukt niet, te weinig controle. Maar als de nood aan de man is, dan gebeurt het. Dat zal in de zorg ook zo zijn. Om de zorg op hoge kwaliteit voor onze mensen te kunnen waarborgen moet iedereen aan vernieuwing denken. Denk bij elke innovatie in 3 P’s:
Prove of problem: welk probleem los je op voor de patiënt?
Prove of pay: lost het een kostenprobleem op voor de betaler?
Prove of scale: kan de oplossing overal in het land gebruikt worden?
Als deze aanwezig zijn, dan worden de korte termijn barrières uiteindelijk geslecht.’
ABN AMRO heeft een aparte zorgunit voor zorgfinanciering. Wat maakt zorgfinanciering uniek?
‘De zorg is een unieke combinatie van een maatschappelijke functie waarvan het vastgoed commercieel gefinancierd wordt. Het maatschappelijk vastgoed, zoals onderwijsinstellingen, wordt meestal door de overheid gefinancierd. Door de marktwerking zijn de zorginstellingen nu wel zelf verantwoordelijk voor hun resultaten, maar in de uitwerking van de plannen zijn er wel strikte regels waaraan voldaan moet worden. Meestal kijkt een bank naar zoveel mogelijk groei, en zo hoog mogelijke resultaten, maar dat is in de zorg niet aan de orde. De zorg voor de burger is het uitgangspunt. Dit maakt het uniek en enorm boeiend. De manier van organiseren maakt dat je naar de lange termijn kijkt en daarmee ben je als bank echt een sparringpartner voor de zorgorganisatie. Dit is vaak breder dan alleen de financiering, het gaat ook over het verduurzamen van de organisatie, de beveiliging van de data, de mogelijkheden om subsidies aan te vragen en zo meer. We willen dus echt een strategische dialoog voeren met onze klant.’
Wat ziet u als succesfactoren van bedrijven of organisaties die succesvol zijn binnen de Nederlandse zorg?
‘Een belangrijk kenmerk van succesvolle organisaties is dat binnen de organisatie de belangen gelijkgericht zijn. Iedereen van medische staf tot verpleging tot het bestuur heeft hetzelfde doel voor ogen. Op dat moment is er zowel aandacht voor de kwaliteit van zorg en de financiële belangen van de organisatie. Als de visie gedragen wordt, dan worden de beslissingen genomen met het oog op de lange termijn van de organisatie en voorkom je korte termijn acties die uiteindelijk maar een klein deel van de organisatie ten goede komen, maar wel de besluitvorming voor de komende 10 jaar beïnvloeden.’
Welk advies zou u de deelnemers van de Zorgambassade mee willen geven?
‘Blijf vooral zo enthousiast voor het verbeteren van de zorg als jullie de afgelopen maanden getoond hebben te zijn. De verandering gaat in kleine stapjes, en heeft echt druk vanaf de vloer nodig. Daarnaast weten de deelnemers hoe de contacten met de andere zorgverleners zijn. Wat zou je zelf willen verbeteren in die contacten? Gebruik de eigen kennis in de ontwikkeling van zaken, deze is van onschatbare waarde.’